Fotografie in de Weimarrepubliek

Als onderdeel van het gezamenlijke project „100 Jaar Bauhaus in het Westen“ organiseert het LVR-LandesMuseum in Bonn van 1 oktober 2019 tot 23 maart 2020 de tentoonstelling Fotografie in de Weimarrepubliek. Het museum toont foto’s uit de verzamelingen van de Stichting F.C. Gundlach Hamburg, de Deutsche Fotothek Dresden en het LVR-LandesMuseum Bonn.

De Weimarrepubliek duurde slechts 14 jaar: van 1918 tot 1933. Maar deze bewogen jaren waren bepalend voor de geschiedenis van de 20e en 21e eeuw, zowel positief als negatief: 14 jaar vol tegenstrijdigheden in politiek, maatschappij, kunst en technologie.

Experimentele fotografie

Werner Mantz, Opel-Werk Aachen 1929. LVR-LandesMuseum Bonn.
© VG-Bild-Kunst Bonn, 2019

Als geen ander medium heeft fotografie het gezicht van deze periode bepaald. Geïnspireerd door de innovaties in camera-, film- en printtechnologie, bereikte ze een ongekende kwaliteit en kracht. Door het Bauhaus en het idee van het “Neuen Sehens” of de Nieuwe Fotografie werden de fotografen experimenteler dan ooit tevoren. Met de camera keken ze recht omhoog of omlaag, uit bewegende auto’s of in veelvuldig reflecterende ruiten. De Bauhaus-leraar László Moholy-Nagy voorspelde in 1927 dat fotografie binnenkort een schoolvak zou zijn “zoals tegenwoordig het ABC of 1+1 is” en dat de  “fotografie-onkundige de analfabeet van de toekomst is”.

Uit de verbinding van fotografie en tekst ontstaat de moderne reportage. Persfotografen zoals Erich Salomon en Friedrich Seidenstücker werden sterren. En de Berlijnse Illustrierte Zeitung was met 2 miljoen exemplaren de weekkrant met de hoogste oplage ter wereld. Ook ontstaat in deze tijd het manipuleren door middel van woord en beeld.

Fotografie in de Weimarrepubliek

400 foto’s zijn te zien waarvan een deel zelfs nooit is gepubliceerd. Door deze foto’s  biedt de tentoonstelling een kijkje in de turbulente tijd van de Weimarrepubliek. Er zijn 15 zalen met een eigen thema zoals vooruitgang, revolutie, werk, architectuur, sport, mode en dans. De thematisch geordende foto’s maken de moderne tijd en levensstijl van het tijdperk tastbaar. Maar ze laten ook de tegenstellingen en kwetsbaarheid van die periode zien.

We zien natuurlijk werk van bekende fotografen zoals August Sander, Lotte Jacobi, Hugo Erfurth of Alfred Eisenstaedt. Maar verder zijn er talloze foto’s van onbekende fotografen geëxposeerd die voor het eerst kunnen worden ontdekt. Behalve de foto’s zijn tijdschriften, fotoboeken en fotomagazines – veel doorbladerbaar -, ansichtkaarten en posters te zien. Door het geheel ontstaat een perspectiefrijk beeld van het dagelijks leven van de Weimarrepubliek, zelfs tot na de “Goldener 20er” in de bruisende metropool Berlijn.

100 jaar Bauhaus in het Westen

Fotografie in de Weimarrepubliek is een samenwerkingsproject van het LVR-LandesMuseum Bonn, Stiftung F.C. Gundlach Hamburg en de Deutsche Fotothek Dresden met de steun van ullstein bild collectie Berlijn. De tentoonstelling wordt gesponsord door de Kunststiftung NRW en is onderdeel van het gezamenlijke project “100 jaar Bauhaus in het Westen”.

“100 jaar Bauhaus in het Westen” is een project van het NRW-ministerie van Cultuur en Wetenschap en de regionale verenigingen Rijnland en Westfalen-Lippe. De beschermvrouwe is Isabel Pfeiffer-Poensgen, minister van Cultuur en Wetenschap van Noord-Rijnland-Westfalen.